בס"ד

אין שפיץ פון מרנן ורבנן גדולי ישראל:

56 יתומים פראווען א היסטארישן און רירנדן 'בר מצוה' דורכ'ן בארימטן ארגעניזאציע ‘זה לזה’

הארץ-רייסנדע און נשמה-לוסטיגע שמחה-של-מצוה מאמענטן, ביים מעמד שמחת הבר מצוה און סיומי מסכתאות פאר צענדליגע בחורים פונעם 'בני מלכים' צווייגל פונעם בארמיטן 'זה לזה' אימפעריע, אין שפיץ פון כ"ק אדמורי"ם און גדולי ישראל שליט"א | ישמחו האבות בגן עדן ביוצאי חלציהם

ונותנים באהבה ‘זה לזה’

אויסער איינער, זענען אלע דארט געווען.

די גינאנטישע 'בניני האומה' זאל אין ירושלים עיה"ק איז געווען איבערגעפולט מיט טויזנטער רירנדע אידן; הונדערטע שטראמלעך צווישן פילע ליטווישע און ספארדישע ברידער. פון פארטרערטע זיידעס ביז תמימ'ישע קינדער, אינספרירנדע מחנכים און העפטיגע עסקנים. א גאררייכע סעודה און טאלאנטפולע בעלי-מנגנים. אבער כאטש וואס אזא רייכער און רירנדער מעמד האב איך נאכנישט מיטגעהאלטן, האט מען געטאפט אין די לופט דער איינער וואס האט זיך דארט נישט באטייליגט.

איין טאטע אדער מאמע, וואס איז ל"ע פריצייטיג פארשניטן געווארן פון זיין ליבליכן פאמיליע.

מיט צענדליגע יארן פריער איז געגרונדעט געווארן די הייליג-בארימטע ארגעניזאציע 'זה לזה', דורך הרבנית הצדקנית מרת ראטעננבערג תליט"א, אשת הגה"צ רבי נפתלי צבי ראטעננבערג שליט"א מגדולי רבני בית שמש, און טאכטער פון הרה"ק מתולדות אהרן זי"ע, וועלכער האט געזאגט פאר'ן טאכטער להבחל"ח אז דאס איז איר שליחות אויפ'ן וועלט, צו ראטעווען די אומצאליגע אלמנות און יתומים רח"ל.

א פאטער זכרונו לברכה, קען מען נישט צוריקברענגען. א מוטער עליה השלום, איז אוממעגליך צו צוריק אנפולן. אבער 'זה לזה' האט גענומען אויף זיך די מיסיע צו מחיה זיין די צובראכענע נפשות, מחיה זיין די פארקלעמטע געמיטער און ראטעווען אלעס ביז'ן טאטע-מאמע.

ווען א טראגעדיע פאסירט רח"ל, באוויינט יעדער דעם ביטערן אומגליק. הונדערטע מענטשן שטורעמען די אבלים-הויז איבערלאזנדיג א פעקל חיזוק און צוריק צו זייער זארגלאזער לעבן. און דאן פאנגט זיך אן די געשיכטע פון 'זה לזה'.

אלס איינער וואס האט ל"ע פארלוירן א נאנטער קרוב, האב איך פערזענליך מיטגעהאלטן וויפיל הימלישע כוחות די חשוב'ע רביצין תחי' מיט אירע צענדליגע שליחים גיסן אריין אין די צובראכענע פאמיליעס; ס'איז ממש אומגלויבליך וואס זיי טוען צו אויפלעבן, מחזק זיין און דערמונטערן די צובראכענע אלמנות מיט אלעס וואס עס פעלט זיך אויס, אריינגערעכנט דאס נעמען אויף זיך דאס שטיצן, באגלייטן און אויפלעבן די פארקלעמטע יתומים וועלכע האבן רח"ל פארלוירן זייער פונדאמענט אין הויז.

'זה לזה' איז אן אימפעריע פון פילע צווייגן, צווישן זיי שיינט ארויס א באזונדערן אפטיילונג 'בני מלכים', וואס איז געשטעלט מיט'ן הייליגן ציל צו פערזענליך באגלייטן יעדן יתום ממש ווי אן אייגענער טאטע. יעדע קינד באקומט א פערזענליכער 'מחנך' וועלכער באגלייט אים יעדן טריט מיט הויפענעס פון הארץ און חיות. ער וועט שמועסן און לערנען מיט'ן קינד, זיך אינטערעסירן טעגליך ביי די מלמדים, לערנען ביי 'אבות ובנים', און אפי' דאווענען נעבן זיי אין שול, און אלעס צו אנפולן די פלוכטן פון א טאטע צו א קינד. אין ציגאב קומט פאר פארשידענע חבורות, מעמדים און אקטיוויטעטן, צו מחיה זיין די תינוקות של בית רבן.

איינע פון די געבענטשטע פרוכט פון אט דעם צווייגל, איז דער היסטארישער בר-מצוה וואס איז פארגעקומען פארלאפענעם דאנערשטאג במדבר, פאר 56 יתומים פון אלע עקן אין ארצינו הקדושה. יערליך קומט פאר אט דער מעמד, ווען די פאקטישע און עמאציאנאלע רייכקייט שטייגט פון יאר צו יאר, און ליידער ליידער, אויך די צאל פון די יתומים רח"ל.

אנדערש ווי אלע מעמדים און אקטיוויטעטן וועלכע קומען פארן אויף א שטילן און באהאלטענעם פארנעם, מפני כבודם, ווערט אבער דא יא געפראוועט א גרויסן מצב און טראסק, דאס איז צוליב די הויכע נאכפראגע און הייסע פארלאנג פון די משפחות און יתומים, און נאך א לאנג-יעריגע עקספיריענס פון די ארגעניזאציע, מיטהאלטנדיג וויפיל כוחות הנפש און חיזוק די בחורים'לעך שעפן פון אט דער מעמד פאר זייער צוקונפטיגער בחור'ישער שנות הבחרות.

התקבצו מלאכים ‘זה לזה’

ס'איז עטליכע טעג פאר שבועות, און פאר מיינע אויגן פאסירט א מחזה וועלכע דערמאנט די מעמד הר-סיני. ס'איז זיבן דרייסיג, און דער גינאנטישער זאל ווערט איבערגעפולט מיט א קאלירפולע ציבור פון אלערליי שיכטן און קרייזן, יעדער כאיש אחד בלב אחד אינעם זעלבן פעקל, און אונטער דער זעלבער הייליגער ארגעניזאציע 'זה לזה' וועלכע איז דער רוקן ביין פאר יעדן סארט איד אינעם ביטערן קלעם ל"ע.

א רייכקייט באגלייט יעדן ווינקל אין זאל, אנגעהויבן פון די רייכע סעודת מצוה, די פילע געשאנקען און רייכע ארקסטרא אין שפיץ פונעם חסידישן בעל מנגן הרב יעקב יודא דאסקאל שי', וועלכער איז זעלבסט געווען א יונגער יתום ל"ע, און האט אריינגעגאסן זיין גאנצע נשמה צו אויפלעבן די לעכטיגע חתנים, אין באגלייטונג פונעם 'נשמה' קווייער וועלכע האט אריינגעווייקט זייער 'נשמה'. צווישן פילע פלאקאטן און אנדענקונגען זע איך אויף די טישן א הערליכן ביכל וואו די חתנים שרייבן זייערע פערזענליכע געפילן צו דאנקען די געטרייע 'בני מלכים' עסקנים, אין ציגאב צו בילדער און שילדערונגען פון אלע אקטיוויטעטן פון 'בני מלכים' דורכאויס'ן יאר.

אלס יושב ראש האט אויפגעטרויטן דער פמ"מ הרב שלמה האראוויץ שליט"א, וועלכער האט מיט זיין רייכן לשון לימודים אויפגעטרייסלט די ווענט ארויסקראצנדיג די געפילן פון די טיפסטע קוועלער אין הארץ. אן אייגנארטיגן אויבן-אן האט זיך אנטפלעקט, וועלכע באשטייט פון דריי שטאק: די ערשטע פאר די רבנים, העכער דעם איז אויסגע'שורה'ט אן אויבן-אן וועלכע בארינגלט די גאנצע לענג פון זאל – פאר די צענדליגע חתני הבר מצוה; און העכער שטראצט ארויס די באלעמער פון די בעלי-מנגנים וועלכע האבן דורכאויס דער מעמד מהנה געווען מיט הארציגע ניגונים און לוסטיגע לידער.

די זאל איז אנגעפאקט מיט די קרובים פון די חתנים, אבער צווישן זיי שיינען ארויס די צענדליגע פערזענליכע מחנכים, וועלכע זענען זיך געקומען מיטפרייען מיט 'זייער' חתן מיט בגדי שבת און זעק פון התרגשות. ס'איז קענטיג אז די רעדע איז פון חשוב'ע יונגעלייט, ערליכע אידן מיט א ספעציעלן געפיל צו אט די קינדער. מ'האט געקענט טאפן דעם נאנטן קשר צווישן זיי מיט די חתנים, כרחם אב על בנים.

אינדרויסן זע איך א ספעציעלע ווינקל מיט צענדליגע זילבערנע-בעכער, וואס די חתנים האבן פערזענליך באקומען פון כ"ק הגאון האדיר רבי משה שטערנבוך שליט"א מרא דארעא קדישא. אויך זע איך א ספעציעלע ווינקל ווי מ'קען קויפן ספרים פאר די בר-מצוה חתנים, דורך א גאר פארגעשריטענע סיסטעם. כ'כאפ א מאדנע זאך: דורכאויס דער מעמד קומט פאר אגאנצן צייט אינדרויסן מנינים 'מעריב', פיל מער ווי געווענליך. נאר שפעטער וועט מיר איינער ערקלערן אז דא האבן זיך דאך געפונען צענדליגער ברידער פון די חתנים וועלכע דארפן דעם עמוד, זייענדיג ל"ע אין יאר פון זייערע עלטערן!

אוי באשעפער, רחמים!

נאך עטליכע הארציגע ניגונים האט דער יושב-ראש מקבל-פנים געווען די חשוב'ע חתנים, און צו די לוסטיגע 'סימן טוב' קלאנגען פון די מוזיק האט זיך א טיר'ל אין זייט געעפנט, דערמיט אויך א טיר'ל אין הארץ, ווען די חתני הבר-מצוה זענען אריינגעקומען מיט א הימלישן התרגשות, און דער זאל האט אפגעדונערט מיט א לוסטיגן 'ברוכים הבאים'.

נאך עטליכע קורצע ווערטער פון א חשוב'ער עסקן, האט זיך אויפגעשטעלט א חשוב'ער יונגערמאן און מיט רירנדע ווערטער באדאנקט די פעולות פונעם הייליגן צווייגל, זייענדיג א געוועזענער תלמיד פון 'בני מלכים', און מיט פעלזן-פעסטע רייד האט ער מחזק געווען די אלע חתנים, אז 'מיר דארפן געדענקען אז מיר זענען נישט קיין נעבעך: איך בין נישט קיין יתום! פארקערט, איך בין פול מער חשוב און געלונגען פון מיינע פריינט!'.

א הארץ-רייסנדע פרעזענטאציע איז פארגעקומען דורכ'ן בארימטן בעל-מנגן און מלחין בנש"ק הרב מאיר אדלער שי', וועלכער האט מיט רירנדע דיבורים און קונצליכע לידער פארציילט זיין פערזענליכן יתמות-געשיכטע. די וועלט האט זיך ווי אפגעשטעלט ווען ר' מאיר'ס שטימע האט געריסן מיט זיין ניגון 'אוי באשעפער רחמים!', וואס ער האט גראדע פארפאסט פאר'ן 'זה לזה' ארגעניזאציע; אוי האט דאס הארץ געריסן ווען ר' מאיר האט געזונגען צו די בחורים מיט א פארשטיקטע שטימע: "יא, ס'איז געווען זייער שווער, אבער איין זאך האט מיר געהאלטן: די באשלוס אז כ'וועל זיך קיינמאל ברעכן!".

ברוך שפטרני מענשו של זה-לזה

אלץ האט זיך געשטעלט אויף די פיס ווען די מוזיק האט אויסגעבראכן אין א 'ימים על ימי מלך' מעלאדיע, און די טויערן האבן זיך געעפנט פאר מערערע אדמורי"ם וגדולי ישראל וועלכע זענען אריינגעקומען אין א רייע, צווישן זיי האבן מיינע אויגן אויפגעכאפט: כ"ק האדמורי"ם מאלכסנדר, ביאלא, דאראג, לויצק, מאכנובקא-בעלזא, נדבורנא, פיטסבורג, קוידינוב, נדבורנא-ירושלים, ראחמסטריווקא שליט"א און נאך; און נאך רבנים און גדולים פון פארשידענע שיכטן און קרייזן ווי הגאונים רבי שמעון גלאי און רבי דוד כהן ראש ישיבת חברון שליט"א און נאך.

אין אנהויב האט אויפגעטרויטן ראש ישיבת חברון הגאון רבי דוד כהן שליט"א מיט התרגשות'דיגע דיבורים אויפ'ן געוואלדיגן מעמד. דאן האט כ"ק ביאלער רבי שליט"א אנגעהויבן מיט זיינע דברות קודש: 'ברשות די גדולי ישראל, און ברשות די חתנים וועלכע גייען זיין די קומענדיגע גדולי ישראל...' – דערביי האט ער נאכגעזאגט פון צדיקים אז רוב גדולי ישראל זענען אויסגעשטיגן דווקא פון יתומים. דער רבי האט שטארק געקאכט אז די עיקר איז מקבל זיין די עולתומ"צ מיט שמחה, און אויסגעפירט מיט א הארציגן תפילה עס זאל שוין זיין 'ברוך שפטרני מענשו של "זה-לזה", מ'זאל שוין נישט הערן פון צרות רח"ל, און מ'זאל מער נישט דארפן צוקומען צו די מלאך'דיגע ארגעניזאציע!'. דערנאך האט הגה"צ רבי שמעון גלאי שליט"א מקבל געווען דעם 'עול מלכות שמים' בקולי קולות, ווען די געפיל איז געווען אז די גאנצע פמליא של מעלה שרייט מיט 'שמע ישראל!'.

וקרא זה-לזה ואמר קדיש

דערציילנדיג א רירנדע געשיכטע אין באגלייטונג פון ניגוני התעוררות דורכ'ן קאפעליע, האט דער יושב-ראש דערהויבן די זאל צום הויכפונקט פון נאכט: די סיומי מסכתאות און דער נאכפאלגנדער קדיש-יתום דורך די חתני הבר מצוה.

יעדער אין זאל האט מיטגעזינגען מיט טרערן דעם סאטמארן 'אהבה רבה', ווען דער יושב-ראש שילדערט מיט נשמה'דיגע קולות וואס עס פאסירט אצינד אין אלע וועלטן, ווען די אבות מן שמיא מיט אלע תנאים ואמוראים קומען מיטהאלטן די דערהויבענע סיומים פון זייערע לעכטיגע קינדער וועם זיי האבן קיינמאל פארלאזט. א זיסע צווילינג-ברידער זענען אויסדערוועלט געווארן צו מסיים זיין 'מסכת ביצה' אין שליחות פון אלע קינדער.

די וועלט איז ווי שטום געווארן. די הארץ האט פארפעלט לאנגע קלאפעס. ר' יעקב-יודא דאסקאל מיט'ן קאפעליע האבן אפגעדונערט מיט'ן 'על דעת המקום... בישיבה של מעלה...', יעדער בר-מצוה-בחור האט זיך אויפגעשטעלט מיט א באזונדערן מייק, און א פלייץ פון תמימות'דיגע שטימעס דורך אלערליי אקצענטן האבן ארויסגעלאזט א 'קדיש' וואס די וועלט האט נאכנישט געהערט.

'יתגדל ויתקדש שמיה רבה' – האט יעדע שטימע ווי דערציילט זיין פערזענליכן מיטמאכעניש, דורכאויס די התחזקות מיט אמונה און בטחון אויף יעדן שריט. טייכן טרערן האבן באנעצט אלע אויגן, און די שילדערן פון יענע מאמענטן איז פשוט אוממעגליך צו באשרייבן!

עליונים ששו ותחתונים עלזו

עלינו ועל כל ישראל ואמרו אמן! - - -

מיטאמאל האט אויסגעפלאצט א היסטערישן שמחה: אוי שישו! ושמחו! בשמחת! התורה! - - - אלע וועלטן האבן זיך געהויבן. די גאנצע זאל איז געווען אין די לופטן. טרערן פון התרגשות האבן אפגעשווענקט די אלע ווייטאגן און פיין. ס'איז דא א באשעפער אויף די וועלט. ס'איז דא א הייליגע תורה!

הגה"צ רבי שמעון גלאי איז ארויפגעשפרינגען – תרתי משמע – צו די חתנים, און פונקען פייער האבן געשפריצט ווען ער האט זיך אויסגעטאנצן מיט זיי עד כלות הנפש, בעת ווען מערערע 'מחנכים' פון די יתומים פאלגן נאך און נעמען זיך שפרינגען מיט זייערע תלמידים. עטליכע וועלטס-משמחים נעמען זיך מאכן קאדאטשקעס פאר די חתנים, און אין זאל שוועבט אן עולם-הבא'דיגער שמחה. אינצווישן זענען די חתנים אריבער זיך וואונטשן ביי די גדולי ישראל, וועלכע האבן זיי באגאסן מיט ברכות און חיזוק.

דער יו"ר פון 'בני מלכים', הרה"ח ר' יהודה פריזענד שליט"א, האט אויפגעטרויטן מיט נאך א רירנדער דרשה, שילדערנדיג זיין פערזענליכן בר-מצוה, פייערנדיג 13 יאר פון פירן דעם בארימטן צווייגל. דערביי האט ער באדאנקט די פילע אחראים אין אלע שטעט, אנטפלעקנדיג ווי ריזיג דער 'בני מלכים' נעץ איז, מיט הונדערטע עסקנים אין ממש אלע עקן פון ארץ-ישראל, וועלכע רייסן זיך איבער פאר טויזנטע יתומים ל"ע.

אויב איז נאך געבליבן אן אומבארירטן סטרונע אין הארץ, האט זיך דאס אויפגעטרייסלט ווען א בא'חנ'טער חתן האט זיך געשטעלט זאגן זיין 'בר-מצוה פשעטל', עפענענדיג מיט הארציגע תשבחות פאר'ן הייליגן ארגעניזאציע וועלכע האט ממש אויפגעלויכטן אים אין זיין פאמיליע. ביים אנהייבן פאקטיש דעם פשעטל, האט זיך די קאפעליע נישט פארטומלט און אריינגעשפרינגען מיט א לוסטיגן 'וראה בנים', וואס האט געעפנט א פרישע ריקודין-כוואליע דורכ'ן גאנצן זאל.

אביכם שבשמים

דאן האט מען געהערט דברים חוצבים להבות אש פון כ"ק פיטסבורג'ער רבי שליט"א, וועלכער האט אונטערגעשטראכן די הימלישן שמחה היינטיגן נאכט, "א בר-מצוה ווערט געפראוועט נאר ביי אידן, דאס איז כולו קודש, א שמחה וואס דאס פארשטייט מען בעיקר אויבן בשמי מעל", דאט האט זיין שטימע אויפגעטרייסלט: "ענקערע אבות בשמים האלטן מיט מער ווי יעדער טאטע די שמחה פון אין אט די הייליגע מאמענטן!". דער רבי האט אויסגעפירט זינגענדיג מיט א פייערדיגע געזיכט און רייסנדע שטימע, די פיטסבורג'ע ניגוני קודש 'זכור אהבת קדומים, אוי והחיה נרדמים...', און 'אנא מלך... שיפקדונו, שיפקדונו ברחמים...'.

און דאן האט ווידער אויסגעבראכן א לוסטיגן ריקוד, דאסמאל א גאר לענגערע צייט. די חתנים זענען ארויפגעצויגן געווארן אויף די אקסלען און פאר א לאנגע שעה איז פארגעקומען הימלישע טענץ. יעדער חתן האט געטאנצט מיט זיינע קרובים און 'מחנך', כ"ק פיטסבורג'ער רבי שליט"א איז געשפרינגען מיט יעדן עד כלות הנפש, און נישט אפגעטרויטן פון א בחור ביז ווען ער איז ממש געשפרינגען אין די לופטן. אלע רמ"ח ושס"ה האבן געטרייסלט ביים ניגון: "אוי טאטאלע קום שוין אהיים!", און די גאנצע נשמה האט זיך דערמונטערט מיט'ן ליד: "נאר אמונה אין בורא כל עולמים!".

מי שלא ראה שמחה זו, קען זיך נישט פארשטעלן די היסטארישע שמחה און התרגשות ביי אט די פייערדיגע ריקודין. ביז שפעט אויפדערנאכט האבן הימל און ערד געשפרינגען מיט די חתני הבר מצוה, אינאיינעם מיט זייערע חשוב'ע מחנכים, קרובים און פריינט, רבנים און עסקנים, ווען יעדער גייט אויס צו דערפרייען די לעכטיגע קינדער פון 'אביכם שבשמים'.

התקבצו מלאכים – זה לזה!