דורכאויס דעם פארלאפענעם וואך האבן זיך פארזאמלט אין א זאל אין די שטאט בית שמש אזויפיל ווי 63 אינגעלייט, יונגע אבער פעסטע גאונים וועלכע לערנען ש"ס אין כולל ש"ס אידן. זייערע נשים צדקניות האבן זיך דאסמאל נישט באטייליגט לאור המצב.

דאס איז טאקע אויך די סיבה פארוואס די 12 גאונים לומדי כולל ש"ס אידן אין לאנדאן, האבן זיך נישט געקענט באטייליגן ביי דעם גרויסארטיגן און התרגשות'דיגן יערליכן סיום הש"ס, וואו מען האט געלערנט 853,965 בלעטער גמרא, רש"י און תוספות, מיט אן אויסטערלישן טיפקייט און קלארקייט.

בעפאר דעם גרויסארטיגן מעמד, האבן זיך די אינגעלייט האברכים הגאונים פון כולל ש"ס אידן זיך געשטעלט פאר א גרויסע שווערע פארהער וואס האט זיך געצויגן פאר צוויי שעה, ענטפערנדיג אויף שאלות איבער גאנץ ש"ס ישר והפוך, דאס קענענדיג מיט יעדן קנייטש און מהלך וואס איז נאר פארהאנען.

די צוויי בוחנים, הרבנים הגאונים הרב הגאון רבי חיים ווייס שליט"א אב"ד ביתר עילית, און הרב הגאון רבי ישראל בונים שרייבער שליט"א ראש ישיבת נתיב הדעת, זענען באקאנט אלס גאר גרויסע גאונים וואס זענען אויסגעקאכט אין גאנץ ש"ס, און זיי האבן געשטעלט שווערע שאלות פאר די אינגעלייט פון כולל ש"ס אידן, וואס זענען געזעסן פון ארום ביי ליידיגע טישן, ווען אין זייערע מוחות ליגט איינגעקריצט גאנץ ש"ס.   

ארום הונדערט-פופציג שאלות זענען געפרעגט געווארן, וואס האט אריינגערעכנט נאכזאגן גאנצע שטיקער אין ש"ס אויף א געוויסער עמוד, שאלות איבער פארשידענע מימרות אין ש"ס, וויפיל מאל און וואו דאס ווערט דערמאנט אין ש"ס, און נאך דקות'דיגע און באהאלטענע שאלות וואס נאר אזעלכע גאונים ווי די אברכי כולל ש"ס אידן ווייסן צו ענטפערן.

גאר שווערע און קונצליכע שאלות

די בוחנים זענען ממש געבליבן געפלעפט און ערשטוינט פון די אויסטערלישע קלארקייט אין גאנץ ש"ס וואס די כולל אינגעלייט פון "ש"ס אידן" האבן אין זייערע ענטפערס אויף די העכסט-שווערע שאלות זענען כסדר געפרעגט געווארן, ווי גלייך מען פרעגט דא עפעס גרינגע שאלות, און ביי יעדע פראגע האבן אלע גאונ'ישע אינגעלייט געוואוסט דעם ענטפער און דאס געענטפערט אויפן קול...

צווישן די שאלות וואס זענען פארגעלייגט געווארן דורך די צוויי בוחנים איז געווען, וויפיל מהלכים איז געווען ביי די אמוראים צו אנהייבן זייער שיעור אין מגילת אסתר וואס ווערט געברענגט אין די גמרא? אויף וואס די אינגעלייט האבן געוואוסט צו זאגן אז פערצן, און נאך צוויי לויטן הגהות הב"ח און דער גר"א, ווי עס ווערט געברענגט אין גמ' מסכת מגילה דף י"א. 

וועלכע ענליכע סוגיא געפינט מען אין מסכתות ברכות, שבת, עירובין, פסחים און סוכה? האבן די תלמידי חכמים באלד געוואוסט צו ענטפערן "די סוגיא פון דמאי הא לא חזי ליה, כיון דאי בעי מפקר להו לנכסיה והוי עני וחזי ליה דתנן כו'". גאר א פארשטופטע שאלה, וויאזוי האט אביי'ס טאטע געהייסן? די גאונים האבן תיכף אנגעצייגט א רש"י אין מס' זבחים דף קיח וואס זאגט אז ער האט געהייסן כייליל.

ווייטער האבן די רבנים געפרעגט וואו עס זענען דא צוויי באזונדערע פרקים אין צוויי מסכתות אין ש"ס, יעדע פון זיי אין א צווייטע סדר אין ש"ס, וואס איז די זעלבע נומער מסכתא אין דעם סדר, און די זעלבע נומער פרק אין די מסכתא, וואס ביידע הייבן זיך אן אין די זעלבע דף, און די זעלבע עמוד, און אין די זעלבע שורה די זעלבע?... ס'האט נישט גענומען מער ווי געציילטע סעקונדעס ביז ווען די גאונים האבן געענטפערט: "פרק כיצד, יבמות דף י"ז עמוד א' און בבא קמא דף י"ז עמוד א'...

נאך א שאלה, ווער איז דער אמורא וואס עס ווערט דערמאנט עטליכע מאל אין ש"ס אז ער האט עפעס געזאגט א מימרא אדער הלכה, און מען האט אים אפגעוואנדן זיין הלכה אז ער איז פארשעמט געווארן, און צום סוף האט זיך ארויסגעשטעלט אז ער איז גערעכט געווען? די גאונים האבן באלד דערמאנט אז דאס איז רבא, אנצייכנדיג מקורות: גיטין כט: עז: ב"מ פא: צז. עבודה זרה כב., און אזוי אויך ווערט עס איינמאל געברענגט אויך אויף רב פפא אין ב"מ פא.

די שאלה האט נאכגעפאלגט מיט נאך ענליכע שאלות: וואו ווערט דערמאנט אין ש"ס די סוגיא פון מצוות צריכות כוונה? די אינגעלייט ענטפערן אין אן אויגנבליק: ברכות יג. לגבי קריאת שמע; עירובין צה: לגבי תפילין; פסחים קיד: לגבי מצה ומרור און אין ראש השנה כח: איבער מצוות שופר. און וואו ווערט דערמאנט די הלכה פון ברי ושמא אין ש"ס? די אינגעלייט זאגן אלע ווי איינער: כתובות יב. און דף טז. בבא קמא לה: און דף קיח:  און אין מסכת בבא מציעא לז:

די גאונים פון ש"ס אידן האבן אויף אלעם געוואוסט זייער ענטפער קלאר אריבערגייענדיג פון איין מסכתא צום אנדערן, און אפילו פאר אידן וואס האבן שוין עטליכע מאל געלערנט ש"ס – נישט אין כולל ש"ס אידן – איז עס געווען היבש קאמפליצירט צו מיטהאלטן, צוליב וואס די שאלות און תירוצים זענען געפלאסן אין א מורא'דיגן שנעלקייט.

"א שמועס שבת מיט די אברכי ש"ס אידן דערהייבט דעם שבת"

דאן איז פארגעקומען דער גרויסארטיגער מסיבת סיום, וואו עס האבן זיך געוואשן די חשוב'ע אינגעלייט, און מען האט געפראוועט א ריזיגע סיום הש"ס אויף אזויפיל ווי 853,965 בלעטער גמרא געלערנט בעיון ובעמקות דורך הגאונים אברכי כולל "ש"ס אידן" אין די צייט וואס די וועלט ספראוועט זיך מיט די קאראנע קריזיס. 

נאכן פארהער האט הגאון רבי חיים ווייס שליט"א אב"ד ביתר עילית אויפגעמערקט אז עס איז אים א גרויסע שאד אז ער קען נישט פארהערן די אינגעלייט אום שבת און רעדן מיט זיי אין לערנען, וויבאלד נאכן האבן א גוטן תורה'דיגן שמועס מיט אט די גאונים פון כולל ש"ס אידן, וואלט דאס פאר אים זיכער געווען א געוואלדיגן עונג שבת.

אויך האט הגאון רבי ישראל בונים שרייבער שליט"א ראש ישיבת נתיב הדעת, זיך אויסגעדרוקט אז ער איז געזעסן מיט די אינגעלייט א לענגערע צייט און גערעדט איבער אלע נושאים פון גאנץ ש"ס, און ער דינט אלס לעבעדיגער עדות צו די אויסטערלישע בקיאות פון אט די טייערע אינגעלייט. ער האט ארויסגעברענגט רגשי לבבו ווי שטארק דאס דערווארימט דאס הארץ צו זען וויאזוי די צענדליגע אברכים הגאונים שטייגן בבית השם צו ווערן ריזיגע גדולי התורה.

ש"ס אידן, די תורה'דיגע דיסראַפּטיוו טעכנאלאגיע

דורכאויס דעם מעמד האט זיך אויפגעשטעלט איינער פון די חודש'ליכע תומכים אין כולל ש"ס אידן, דער נעץ פון אברכים גאונים אין ארץ ישראל און אין לאנדאן, און געזאגט אז "ש"ס אידן זענען די דיסראַפּטיוו טעכנאלאגיע פון דעם עולם התורה אן קיין שום ספק".

דיסראַפּטיוו טעכנאלאגיע אין א באגריף וואס איז ארויפגעקומען אויפן ארענע אין די לעצטערע יארן אלס א געוויסער טעכנאלאגיע וועלכע טוישט און ברענגט א גרויסע רעוואלוציע אין די וועג פון פאבריקן, געשעפטן און פראדוקציע, און פארווישט אלע ביז-היינטיגע אנגענומענע ביזנעס-מהלכים. למשל אזא ביזנעס ווי עמאזאן האט גאר שטארק געטוישט און אפעקטירט די וועלט פון 'גיין איינקויפן אין געשעפט', נאכדעם וואס מ'קען שוין היינט קויפן גרינג עלעקטראניש.

"זינט ש"ס אידן איז ארויף אויפן תורה'דיגן ארענע מיט צוועלף יאר צוריק, האט מען דאס באלד אנגעהויבן שפירן, און איר השפעה האט איבערגעלאזט פינגער אפדרוקן איבער די גאנצע עולם התורה. די פינף כוללים וואו עס לערנען 75 גאונים, וואונדערבארע אינגעלייט בעלי מידות, דאס איז געווארן א שטארקער פאקטאר וואס האט גענצליך פארשענערט דעם פאנאראמע פון דעם עולם התורה.

"יעדער אינגערמאן לערנט דורך גאנץ ש"ס פינף מאל יעדע יאר, וואס דאס קומט אויס יערליך צו 13,555 בלאט, און ער קען דאס ישר והפוך. אזא זאך האט האט געהאט א געוואלדיגער אפעקט איבער די גאנצע וועלט, און איבעראל פראבירט מען דאס נאכצומאכן, ברוך השם.

"ס'איז נישט נאר אז עס איז אויסערגעווענליך, נאר איך שפיר אז איך האב קיינמאל נישט אזוי ריכטיג געגעבן צדקה מיט מיין געלט, ווי יעצט. איך שפיר ווי עס האט זיך אויסגעצאלט, און אלעס וואס איך לייג אריין אין כולל ש"ס אידן, קומט צוריק מיט גרויסע פראצענטן אין די ביזנעס. ס'איז אפילו א שטיקל 'דיסראַפּטיוו צדקה'... יישר כח אייך ש"ס אידן"... האט דער נדבן אויסגעפירט מיט אייפער און פאטאס.

דער בריוו פון שר התורה מרן הגר"ח קאניעווסקי שליט"א לרגל דעם סיום

און עס איז טאקע אזוי, די לעצטע צוועלף יאר זינט כולל ש"ס אידן איז געגרינדעט געווארן, איז צוגעקומען א געוואלדיגע התעוררות און אויפוואכונג אין דעם ענין פון לערנען ש"ס דורך די אינגעלייט און גאונים איבער אלע עקן וועלט, וואס האבן הנאה געהאט פון דעם געדאנק. 

יאר יערליך ווערן זיי טאקע פארהערט, און ווען די בחינה איז פארגעקומען דורך הגאון האדיר שר התורה מרן רבי חיים קאניעווסקי שליט"א, וואס דריקט זיך אויס גאר שטארק איבער זיי, אז "זיי קענען ש"ס", און ערשט נאכדעם וואס ער האט געכאפט התפעלות פון זיי האט ער טאקע מסכים געווען צו זיין דער נשיא פונעם כוללים-נעץ "ש"ס אידן" מיט שטאלץ.

דאס יאר צוליב דער מצב האט דער גאון זעלבסט זיך נישט געקענט באטייליגן ביים סיום ווי יאר יערליך, אבער מיט דעם אלעם האט דער נשיא רשת הכוללים געשריבן א גאר שיינע בריוו צו די אינגעלייט, לכבוד דעם סיום הש"ס פון די גאוני הכוללים ש"ס אידן בהנהגת הגאון הרב אברהם הלוי אייזען שליט"א.

דער שר התורה שרייבט אז "עס איז מיר שווער צו אנטייל נעמען אין דעם גרויסן יום טוב פון די צענדליגע תלמידי חכמים גדולי התורה וואס אלע פון זיי זענען אויסגעצייכנט און מצויינים אין תורה, זיי קענען ש"ס און איך האב פערזענליך זיי פארהערט, און געזען אז זיי זענען בקי אין גאנץ ש"ס".

"איך שיק מיינע בעסטע ברכות זיי זאלן קענען איינקויפן דעם גאנצן תורה, ללמוד וללמד לשמור ולעשות ולקיים את כל דברי תורתך באהבה". דער שר התורה לייגט צו אז "הגאון ידידנו (הרב אייזען) שליט"א, זאל זוכה זיין צו עפענען נאך פילע גרויסע כוללים, און צוברענגען להגדיל תורה ולהאדירה". און דאס פאלגט נאך בחתימת יד קדשו.