Loading
זעמל - אנטווערפן - אין די בעלזא קהילה איז פארגעקומען אן עצרת התעוררות ככלות השבעה נאך די דאפעלטע טראגעדיע ווען צוויי קליינע קינדער הילד יהודה אלטר ווייס ע..   |  זעמל - ירושלים - שחרית אצינד פרייטאג ראש חודש תמוז ביים כותל המערבי.   |  זעמל - ירושלים - היינט דאנערשטאג איז אריינגעגעבן געווארן קלאגעס קעגן א 23 יעריגער פארשוין פון ביתר עילית וואס האט מיט דריי וואכן צוריק אונטערגעצינדן די א..   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - רבינו שליט"א ביים מסיבת לחיים נאך תפילת שחרית אין ישיבה קטנה סניף דברי חיים בהנהלת הר"ר שלמה אלימלך שטיין שליט"א.   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - תלמידי ישיבה אהבת תורה פון לעיקוואד בקודש פנימה היינט אין די פארמיטאג שעות בביתו נאוה קודש.   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - דב''ק ביים מסיבת לחיים נאך תפילת שחרית אין ישיבה קטנה סניף דברי חיים בהנהלת הר"ר שלמה אלימלך שטיין שליט"א.   |   זעמל - אנטווערפן - אין די בעלזא קהילה איז פארגעקומען אן עצרת התעוררות ככלות השבעה נאך די דאפעלטע טראגעדיע ווען צוויי קליינע קינדער הילד יהודה אלטר ווייס ע..   |  זעמל - ירושלים - שחרית אצינד פרייטאג ראש חודש תמוז ביים כותל המערבי.   |  זעמל - ירושלים - היינט דאנערשטאג איז אריינגעגעבן געווארן קלאגעס קעגן א 23 יעריגער פארשוין פון ביתר עילית וואס האט מיט דריי וואכן צוריק אונטערגעצינדן די א..   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - רבינו שליט"א ביים מסיבת לחיים נאך תפילת שחרית אין ישיבה קטנה סניף דברי חיים בהנהלת הר"ר שלמה אלימלך שטיין שליט"א.   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - תלמידי ישיבה אהבת תורה פון לעיקוואד בקודש פנימה היינט אין די פארמיטאג שעות בביתו נאוה קודש.   |  🌴 בצל הקודש סאטמאר 🌴 - דב''ק ביים מסיבת לחיים נאך תפילת שחרית אין ישיבה קטנה סניף דברי חיים בהנהלת הר"ר שלמה אלימלך שטיין שליט"א.   |  

יארצייט - זונטאג ב' אייר, הגה"ק רבי אברהם יצחק ב"ר שמאי זי"ע, (גליק), בעל באר יצחק, מטאלטשווא,

ב אייר תשפ"ג

0 972
Main image for יארצייט - זונטאג ב' אייר,   הגה"ק רבי אברהם יצחק ב"ר שמאי זי"ע, (גליק), בעל באר יצחק, מטאלטשווא,

ער איז געבוירן אין שטאט ווירטשע נעבן דעברעצין, בשנת תקפ"ו. 

אלס די בן זקונים צו זיין טאטן הגה"ק רבי שמאי זי"ע. 

און צו זיין מאמע הצדקת מרת רחל ע"ה. 

זיינע עלטערן האבן יארן געווארט פאר קינדער, און האבן ליידער פארלוירען אפאר קינדער יונגערהייט, האבן זיי זיך פארגענומען אז אויב וועלן זיי זוכה זיין צו זש"ק וועלן זיי פאסטן יעדע שני וחמישי ביזן מוועט דאס קינד אונטער פיהרן די חופה, וכך הוה.

זייענדיג גאר יונג האט מען שוין געזעהן אז דער קינד וועט זיין א גדול הדור.

ביי די 12 יאר איז ער שוין געווען א בקי נפלא בתורה וחריף עצום, און ער איז געגאנגען לערנען אין די ישיבה פון הגה"ק מסעליש זי"ע וואס איז דאן געווען אב"ד באלקאני.  

שפעטער איז ער אריבער לערנען צו הגה"ק רבי יצחק צבי מארגרעטען אב"ד אבראהאם בעל בית דוד ותוקף התלמוד זי"ע.  

פון דארט איז ער אריבער צו די ישיבה פון הגה"ק רבי משה פערלעס אב"ד באניהאד זי"ע, וואס דארט אין באניהאד האט ער געלערנט בחברותא מיט די צוויי גדולים 

הגה"ק רבי אורי מיללער אב"ד שוסבורג זי"ע, 

און הגה"ק רבי אברהם צבי יונג מבעריטטא אויאלוי זי"ע. 

עס איז געווען א מחזה הוד ווי די דריי גדולים האבן דורך געטון צענדליגע סוגיות הש"ס מיט א געוואלדיגע קלארקייט. 

בשנת תר"ו זייענדיג 20 יאר אלט איז ער שוין געווען באוויסט אלס א א גאון. 

ער האט חתונה געהאט מיט הרבנית הצדקת מרת חוה רייצא ע"ה. 

(שפעטער האט מען צוגעלייגט פאר איר די נאמען שרה), 

בת הגה"ק רבי ישעיה בנעט אב"ד קאלוב זי"ע, 

בן הגה"ק רבי מרדכי בנעט בעל מהר"ם בנעט אב"ד ניקלשבורג זי"ע,

וחתן הגה"ק רבי אלעזר לעוו אב"ד סאנטוב זי"ע. 

דאס עניות און דחקות פונעם רבין אין שטאט טאלטשווא איז געווען איום ונורא, אבער דער צדיק איז געזעצען און געלערנט יומם ולילה און די רעבעצין האט געהאלפן דעם חשובן מאן אז ער זאל נישט געשטערט ווערן פון זיין לערנען תורה.  

ליידער איז די רעבעצין נפטר געווארן כ"ז טבת תרס"ז, 

נאכן זיין פאר א שטיק צייט קראנק, און די רבי איז געווען גאר שטארק בצער פארלירענדיג זיין אשת חבר וואס איז אים אייביג געשטאנען צו די האנט און אזוי מחשיב געווען זיין תורה.

הגה"ק רבי אשר אנשיל יהודה מיללער בעל שמן אשר זי"ע, האט פארציילט אז ווען ער איז געגאנגען מנחם אבל זיין דעם רבין האט די רבי פארציילט אז עס איז געווען די צייט ווען ער האט געוואלט ארויסגעבן די צווייטע חלק פון זיין ספר שו"ת יד יצחק האט ער נישט געהאט פון ווי ער וועט האבן דאס געלט צו דריקען דעם חלק. 

איין טאג איז דער דריקער געקומען צום רבין און געזאגט אז איינער א נדבן איז צו אים געקומען און זיך אנגעטראגן צו באצאלן דעם גאנצן סכום פארן דריקען דעם חלק פונעם ספר מיטן תנאי אז קיינער זאל נישט וויסן און די נאמען זאל נישט ווערן דערמאנט אונעם ספר, 

די רבי איז געווען גאר בשמחה פון דעם און ער האט געבענטשט דעם נדבן מיט אלע ברכות.   

שפעטער האט די רעבעצין מגלה געווען דעם סוד פאר איר מאן אז זעהנדיג ווי שטארק די רבי איז געווען בצער אז ער האט נישט דאס געלט צו דריקען זיין ספר, האט זי פארקויפט אלע תכשיטים וואס זי האט באקומען ביי די חתונה און דאס געלט געגעבן פארן דריקער כדי צו מאכן א נחת רוח פאר איר הייליגע מאן אז ער זאל קענען ארויסגעבן זיין ספר. 

איינמאל האט ער פארציילט אז צו הגה"ק רבי עקיבא איגר זי"ע איז מען געקומען זאגן אויף איינעם אז ער איז אין א סכנה, ווייל ער האט נישט וואס צו עסן אין שטוב און ער איז עוסק יומם ולילה בתורה. 

האט רבי עקיבא איגר געזאגט, דער מענטש וואס האט כל טוב ביי זיך אין שטוב און ער לערנט נישט קיין תורה, דער איז אין א גרעסערע סכנה.

נאך די חתונה איז ער געווען סמוך על שולחן חמיו רבי ישעיה בנעט, דארט איז ער געזעצן על התורה ועבודה יומם ולילה. 

גרויסע קהילות אונעם געגענט פון קאלוב ווי זיין שווער האט געוואוינט, האבן דעם גאון געוואלט אויפנעמען אלס רב ביי זיי אין שטאט ובתוכם די קהלה קדושה אין שטאט נירעדהאז, אבער דער גאון האט נישט געוואלט אנעמען עפעס וואס וועט אים שטערן פון לערנען. 

ער האט דאן זיך איינגעהאנדעלט א פעלד אין שטאט באלאס און ער האט די פעלד ארויסגעגעבן באריסות וואס זיין ווייב האט פון דעם קער גענומען און ער איז פון דעם פעלד נתעשר געווארן. 

ער איז ווייטער געזעצען און געלערנט מיט א געוואלדיגע התמדה, ער האט דארט אויך מייסד געווען א גרויסע ישיבה וואס איז שנעל באוויסט געווארן אלס איינע פון די גרעסטע ישיבות און די געגענט. 

אבער מאת ה' היתה זאת, 

פון הימל האט מען געוואלט אז דער גדול זאל נספרסם ווערן, 

און אפאר יאר שפעטער האט א פייער אויסגעבראכן און זיין שטוב און זיין גאנצע פארמעגן איז פארברענט געווארן. 

דאן האט ער אנגענומען דאס רבנות שטעלע אין שטאט טאלטשווא וואס דארט האט ער געדינט פאר 50 יאר ביז צו זיין פטירה, דארט האט ער מרביץ תורה געווען פאר טויזנטער תלמידים און אסאך גדולי תורה זענען פון דארט ארויסגעקומען. 

אויך האט ער דארט אין טאלטשווא עוסק געווען אין צרכי ציבור און ארויסגעהאלפן פאר די אידן פונעם שטאט. 

ווען ער איז אנגעקומען צום שטאט טאלטשווא האבן דארט געוואוינט נאר 60 משפחות, אבער ווען עס איז באוויסט געווארן אז דער גדול איז דארט געווארן רב האבן זיך אהינגעצוגען אסאך אברכי ישיבות, און אויך זענען הונדערטער בחורים וואס האבן געזיכט צו מקבל זיין תורה פון דעם גדול געקומען לערנען ביי אים אין ישיבה, אויך זענען געקומען אסאך גדולים נעמען די הוראה פון דעם גאון. 

זייענדיג א גדול בתורה האט מען אים געפרעגט פארוואס ער האט אנגענומען דאס רבנות אין דעם קליינעם ישוב טאלטשווא וואס האט דאן נאך געהאט א קליינע צאל איינוואוינער'ס. 

האט ער געזאגט אז אין רש"י פרשת לך לך שטייט "הדרך ממעטת את השם" האט ער געטייטשט. 

אז עס איז דא א רבי וואס איז באמת א עם הארץ מיט דעם אלעם האט ער א גוטע נאמען אין זיין מדינה ווייל ער איז אין א קליינע שטאט אין קיינער קען אים נישט, אבער אויב ער פארט ארים און דערנעבענדיגע שטעט ווייסט יעדער אז ער איז א עם הארץ. 

דאס מיינט רש"י "הדרך" אויב מען איז אויפן וועג און מען גייט ארים אין שטעט, "ממעטת את השם" ברענגט עס אראפ דעם נאמען.

זיין התמדת התורה איז געווען עד אין לשער, גדולים בדורו האבן אויף אים געזאגט גרויסע שבחים, ובתוכם "האדם הגדול בענקים, גאון הגאונים, רבן של ישראל, שר התורה, עמוד ההוראה". 

ער האט ממאס געווען בהבלי עולם הזה, און געווען א הצנע לכת עם ה', ער האט געלערנט תורה יעדע מינוט, און מרביץ תורה געווען לאלפים. 

ער איז געווען איינע פון די גדולים בהלכה אין אירופה, 

זיינס א פסק הלכה איז געווען אנגענומען אין אלע ארימיגע געגענטער, און די תשובות זענען געדריקט געווארן אין זיין חיבור יד יצחק וואס האט געהאט קרוב צו 900 בירורים בהלכה.  

ער האט געהאט א סדר היום אויסגערעכנט. 

ער האט אנגעהויבען פונעם עלות השחר און גענדיגט שוין נאך חצות הלילה, ער האט עוסק געווען מיט זיינע שיעורים קבועים אין אלע חלקים פין די תורה פון תורה שבכתב צו תורה שבע"פ און בהלכה, אויך איז זיין עבודת התפילה געווען מיט א געוואלידיגע התלהבות.  

זיינע שיעורים פאר זיינע תלמידים איז געווען מיט א געוואלדיגע קלארקייט, און עס זענען פון זיין ישיבה ארויסגעקומען גדולים בתורה. 

זיין איידעם הגה"ק רבי יחזקאל בנעט זי"ע, האט פארציילט אז אפילו זייענדיג דער רב פון שטאט און עוסק געווען אין די צרכים פונעם שטאט האט ער נישט מבטל געווען קיין צייט פאר גארנישט אויף די וועלט, ער איז זיין גאנץ לעבן קיינמאל נישט געפארן אויף קיין אפרי אפילו ער האט דאס געקענט ניצן פאר זיין געזונט, האט ער דאס נישט גורס געווען בכלל, דאס איינציגסטע זאך וואס ער האט זיך יא משתתף געווען איז געווען ביי די אסיפות הרבנים וואס איז פארגעקומען למען קיום הדת.  

ער איז געווען א געוואלדיגע עניו, אויך איז ער געווען א צוגעלאזענע מענטש און דערפאר זענען זיינע תלמידים געווען זייער מקושר צו זייער רבין.  

ער האט אסאך געלט געשיקט פאר די אידן אין ארץ ישראל, 

און געהייסן אז מען זאל קויפן אתרוגים פון ארץ ישראל כדי מיט דעם צו שטיצן די אידן פון א"י.  

ער האט איבער געלאזט זיינע חשובע חיבורים. 

ספר באר יצחק, על מסכת גיטין ב' חלקים,

ספר באר יצחק, על מסכת חולין ב' חלקים,

שו"ת יד יצחק, ג' חלקים מיט קרוב צו 900 תשובות בהלכה.  

אויך האט ער ארויסגעגעבן דעם ספר פרשת מרדכי פון זיין זיידן הגה"ק רבי מרדכי בנעט זי"ע.  

ער האט איבער געלאזט זיינע קינדער. 

הגה"ק רבי מרדכי זי"ע, וואס איז ליידער נפטר געווארן בחיו פונעם טאטן בשנת תרנ"ז,

בתו מרת אסתר פראדל ע"ה, אשת הגה"ק רבי אברהם יונגרייז זי"ע, בן הרה"ק רבי אשר אנשיל בעל מנוחת אשר זי"ע,

בתו מרת חיה רבקה ע"ה, אשת הגה"ק רבי יחזקאל בנעט אב"ד וואראל זי"ע,

נסתלק לגנזי מרומים ב' אייר תרס"ט.

ומנוחתו כבוד איז אין טאלטשווא. 

ביי די לוי' האבן זיך באטייליגט גדולי דורו,

צווישן די גדולים איז געווען 

הרה"ק רבי ישעי'לע מקרעסטיר זי"ע, הגה"ק בעל לבושי מרדכי זי"ע, 

והגה"ק אב"ד נירעדהאז זי"ע,

זכותו הגדול יגן עלינו 

ועל כל ישראל אמן.

מתורתו של רבינו זי"ע,

בגמרא, וַיִּזְרַח לוֹ הַשֶּׁמֶשׁ. 

וכתב מהרש"א ז"ל בח"א דהכא משמע שזרחה לו השמש משום מזיקין שלא יהיה יחידי בלילה. 

ורש"י ז"ל פירוש בחומש: 

לו לצרכו לרפאות צלעתו עכ"ד. 

ולענ"ד יש לומר דלא פליגי אהדדי דהא אמרינן אחר כך שמש הבאה בעבורו זרחה בעבורו הרי שזרחה השמש אז לפני זמנה. 

ועיין במהר"ם שיף ז"ל: 

דהאי דרב ויזרח לו השמש אמר ר"ע וכו' הכל מהראיה עד לבסוף, דרב מייתי מדר"ע ממ"ש מיד בא השמש ודלמא ילך בלילה אע"כ משום דאין דרך תלמיד חכם לצאת בלילה עכ"ד. 

ואם כן אכתי אמאי עשה לו השי"ת נס זה להקדים לו זריחת השמש אע"כ כדי לרפאות צלעתו לכן מיהר לו זריחת השמש למהר לעשות רפואתו. 

ומעתה א"ש דההוכחה משום מזיקין הוי ממהירת ביאת השמש וממ"ש ויזרח לו השמש מוכח דהיה לרפאות צלעתו ודו"ק. 

(באר יצחק)

לערן א משנה און צינד אן ליכט לעילו נשמת: 

הגה"ק רבי אברהם יצחק ב"ר שמאי זי"ע 

די זכות פונעם צדיק 

וועט זיכער מיגן זיין.

הַמַּדִּיר אֶת חֲבֵרוֹ שֶׁיֹּאכַל אֶצְלוֹ, וְהוּא אֵינוֹ מַאֲמִינוֹ עַל הַמַּעַשְׂרוֹת, אוֹכֵל עִמּוֹ בַּשַּׁבָּת הָרִאשׁוֹנָה, וְאַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ מַאֲמִינוֹ עַל הַמַּעַשְׂרוֹת, וּבִלְבַד שֶׁיֹּאמַר לוֹ מְעֻשָּׂרִין הֵן. 

וּבְשַׁבָּת שְׁנִיָּה, אַף עַל פִּי שֶׁנָּדַר מִמֶּנּוּ הֲנָיָה, לֹא יֹאכַל עַד שֶׁיְּעַשֵּׂר: