גרויסארטיגן מעמד עצרת רבתי פארגעקומען פארגאנגענעם מאנטאג פרשת האזינו - ב' סליחות העעל"ט, פאר אלע תלמידי וחסידי סאטמאר תושבי עיר וויליאמסבורג בהיכל הביהמ"ד הגדול בראשות הגה"צ אבדק"ק ור"מ סאטמאר וויליאמסבורג שליט"א

ארום 8:30 איז דער רב אריינגעקומען בהיכל הבית המדרש צום עצרת רבתי וואו עס זענען שוין געווען פארזאמעלט הונדערטער אנשי שלומינו, די עסקנים זענען ארומגעגאנגען דורכאויס די גאנצע צייט צו קענען זעצן דעם מאסן פארזאמעלטן עולם, עס איז ספעציעל געעפנט געווארן דעם נייעם היכל החדש פון טויזנט זיצן צו קענען אקאמדירן דעם ריזן ציבור לאלפים.

צום ערשט האט מען געדאווענט תפילת מעריב.

דערנאך האט אויפגעטרעטן הרה"ג ר' יחזקאל ווייס שליט"א - מגיד מישרים בקהילתינו הק' מאנסי וואו ער האט צווישן אנדערע ארומגערעדט איבער די נקודה אז מ'דארף אייביג זיין פאזיטיוו, בפרט ווען ס'קומט צו די ענינים פון עבודת השם, ער האט ארומגערעדט איבער פילע ענינים אין אידישקייט וואס איז נוגע פאר יעדן איד לקראת די ימי הרחמים והרצון, און שטארק מאריך געווען און ארויסגעברענגט אז דער אויבערשטער הערט אויס די תפילות פון א יעדן איינציגסטן איד בכל מקום ומצב שהוא, און וויאזוי א איד דארף אנקוקן ווען ער ווערט נישט געהאלפן תיכף ומיד אויף וואס ער האט מתפלל געווען.

דערנאך איז דער רב ארויף אל מול פני ארון הקודש מעוטף בטליתו וואו דער רב האט משמיע געווען דעם 'דרשת שבת שובה' בהתעוררות רב, און מעורר געווען לבבות אנשי שלומינו צו תשובה ותיקון המעשים לקראת די ימים הנוראים הבעל"ט.

דער רב האט אנגעהויבן מיט'ן פסוק וואס דער נביא זאגט אין ישעי', 'דרשו ה' בהמצאו קראוהו בהיותו קרוב, יעזוב רשע דרכו ואיש און מחשבותיו, וישוב אל ה' וירחמהו, ואל אלוקינו כי ירבה לסלוח', און נאכגעזאגט פונעם רבי'ן ז"ל אז 'בהיותו קרוב' מיינט קרוב צו די עשרת ימי תשובה, און ארויסגעברענגט אז אויב אזוי גייט דאס ארויף אויף די יעצטיגע ימי אלול.

דער רב האט געזאגט א דרוש אויף די גמ' אין מס' גיטין דף נ"ד וואס מ'האט געלערנט דעם טאג אין די שיעור פון יסודי התורה אין די סוגיא פון 'חולין מקדשים לא ילפינן', 'מצוות לאו ליהנות ניתנו', און 'שכר מצוה בהאי עלמא ליכא'.

דער רב האט מאריך געווען בדברי התעוררות, און ארויסגעברענגט אז א יעדע מענטש האט א מינוט וואס ער באקומט א הרהור תשובה, און ער געט זיך א קוק אן, ס'איז שוין אדורך חודש אלול, דער אויבערשטער וויל מיר דען צוהעלפן,

דער אויבערשטער איז א 'מרבה להיטיב', ס'שוין טאקע אדורך חודש אלול, די ימי הסליחות, אפי' ס'איז די לעצטע מינוט זוכט ער דיין גוטס, אפי' מ'האט זיך נישט אויפגעוועקט ביז יעצט.

די גרעסטע מוסר דרשה איז אז ס'איז שוין באלד תשפ"ה, און מיר האבן נאכנישט זוכה געווען אז א כהן גדול זאל טוהן די עבודה יום כיפור.

דער רב האט ארומגערעדט מיט געגועין אז מ'דערמאנט זיך צוריק וויאזוי ס'האט אויסגעזעהן די תפילות ביי צדיקים, מיט אזויפיל אמת'ע טרערן, ליידער האבן מיר דאס שוין נישט,

מ'האלט שוין תשפ''ד, די הסתרה אינעם היינטיגן דור איז שרעקליך, תשכ"ד האט דער רבי ז''ל שוין געשריגן אז מ'זעהט נישט, מ'הערט נישט, מ'האט געמיינט אז נאך די מלחמה וועט משיח קומען, מ'האלט שוין זעכציג יאר שפעטער און מ'האט שוין נישט צדיקים,

דער חתם סופר שרייבט אז ס'איז מקובל אז די נשמות קומען אראפ מתפלל זיין צוזאמען מיט אונז,

מ'גייט דאס יאר האבן צוגאסט איינער וואס האט מתפלל געווען אסאך יארן דא ראש השנה, איש מורם מעם, מחבר געווען הערליכע ספרים, מרביץ תורה לעדרים, משים לילות כימים, דולה ומשקה מתורת רבו לאחרים מיט א קלארקייט, הרב הגאון המפורסם גדול מרבן שמו ר' שמעי' גרינבוים זצ"ל,

די חכמים נישט געוואלט רייסן קריעה אויף רב ספרא, אבער אביי געזאגט אז מ'זאל יא ווייל מ'לערנט זיינע מימרות אין ביהמ"ד און די מפרשים זענען מסביר אז דאס גייט ארויף אויף די ספרים וואס ער האט געשריבן, ווייל אויב מ'זאגט נאך זיינע מימרות וואלט נישט געווען קיין שאלה אז מ'דארף רייסן קריעה, די זעלבע זאך ביי ר' שמעי' וואס אסאך אידן האבן זוכה געווען צו הערן זיינע שיעורים, אבער אפי' ווער נישט האט זיכער נהנה געווען פון זיינע הערליכע חיבורים,

מ'דערמאנט זיך וויפיל ערליכע אידן כלל ישראל האט פארלוירן דאס יאר, אין הימל איז געווען א געוואלדיגע שמחה דאס יאר, אבער די אמונה ביי אונז ווערט שווערער,

די סיבה פארוואס ערליכע אידן גייען אוועק פון דער וועלט איז וועגן מ'דאווענט נישט מיט'ן הארץ נאר מיט'ן מויל, ס'איז נאר בחיצוניות נישט בפנימיות,

האט דער רב אויסגעפירט אז מ'גייט יעצט אריין אין די הייליגע טעג, מ'זאגט סליחות, אבער ס'טאר נישט זיין נאר בשפתיו, מצות אנשים מלומדה, ס'דארף זיין מיט אן עכטע פנימיות.

מקיים זיין א מצוה בחיצוניות הײנט איז גרינגער ווי אמאל, אבער וואו קומט עס צו די פנימיות פון אמאל, מ'האט אויסגעגאסן די הערצער, וויפיל ערנסקייט איז געווען, עס ווערט ליידער שוואכער כמעט פון טאג צו טאג,

די וועלט פון ליצנות און גלייכגילטיגקייט, דעיס האט אוועקגעטריבן יעדע מינדעסטע לחלוחית פון אונז,

יעדער זאל זיך אליינס מתבונן זיין מיט וויפיל ערנסקייט ער קומט אריין אין ביהמ"ד, דער רב האט ארומגערעדט איבער די ענין פון כבוד ביהמ"ד, צווישן אנדערע איבער וואס עס קומען היינט אריין פילע יונגעלייט אין ביהמ"ד צום דאווענען אן א הוט, אפי' ווען מ'דאווענט מנחה ביי די ארבעט דארף מען מקפיד זיין אויף דעם, כ"ש אין ביהמ"ד,

און בכלל, וויאזוי ס'קוקט אויס א דאווענען, וויפיל שניידט מען אראפ, מ'דארף וויסן אז קרבנות איז א געהעריגע חלק פון דאווענען, וויפיל פראצענט פון א מנין זאגט תהלים נאכ'ן דאווענען, דער יערות דבש ווען ער האט געזאגט אז מ'זאל נישט דאווענען לאנג איז נישט בייגעפאלן אראפצונעמען די קאפיטלעך תהלים נאכ'ן דאווענען,

דער רב האט אויפגעפאדערט אז שלש עשרה מדות, דארף יעדע סאטמאר'ע יונגערמאן זיכער מאכן צו זאגן די קרבנות, און ארויסגעברענגט די חשיבות און וויכטיגקייט דערפון.

דער רב האט מעורר געווען איבער פילע ענינים וואס זענעם נוגע צו אידישקייט, צום ערשט איבער די טריפה'נע כלים, און ארויסגעברענגט אז ס'איז באמת א בושה צו רעדן, אבער אז מ'זאגט נישט וועט זיכער נישט בעסער ווערן, אין אלע קהילות און אפי' אין סאטמאר איז מורא'דיג שטארק איינגעפירט נישט ארויסצונעמען א טריפה'נע כלי אין ביהמ"ד, דא אין וויליאמסבורג אין אונזערע בתי מדרשים דארף מען א שטיקל תיקון אין דעם, מיר זענען נישט אזוי שלעכט, אבער אזא דבר פשוט וואס האט שוין אוועקגעלייגט אלפים ורבבות אידן דארף מען זיכער מאכן צו שטיין דערויף.

דער רב האט שטארק משבח געווען די שיעורי תורה אין אונזער קהילה, ס'איז דא חבורות, מיט בחינות, אבער ס'פעלט אסאך חיזוק, אסאך מענטשן דארפן נאך האבן א שיעור,

מ'גייט ארויסנעמען דעם ספר תורה יום כיפור, מ'דארף מפייס זיין דעם ספר תורה, דער ישמח משה האט געזאגט אז אלע ווייטאגן קומען פון עלבונה של תורה, יעדער װאס האט נישט קיין שיעור איז עלבונה של תורה, וויאזוי גייט מען אנכאפן דעם ספר תורה יום כיפור ווען מ'ווייסט אז מ'איז אליינס שולדיג אין אלע צרות,

מ'דארף נישט ווארטן אויף יום כיפור איבערצובעטן ספר תורה, מ'זאל זיך יעצט מקבל זיין תיכף ומיד, און אנהאלטן מיט א שטארקייט, נישט אויסלאזן פאר יעדע קלייניקייט.

דער רב האט מאריך געווען בעניני צניעות, און ארויסגעברענגט אז וויפיל מ'זאל רעדן, איז ווייניג, די דורות פאלן שרעקליך, יונגעלייט וואס מאכן חתונה קוקן זיך אן פון דעמאלסט ביז היינט, און ס'איז דא ליידער מסיתים ומדיחים אין די ענינים, ובפרט וואס ס'האט זיך יעצט אריינגעכאפט בקצה המחנה אין די ענין פון שערן בעונותינו הרבים, וואס איז אסור לכל הדעות,

מ'דארף שטיין אויף דעם מיט א שטארקייט, אז מ'וועט זעהן אז ס'איז למען חייך, וועט עס האבן אן השפעה.

דער רב האט בקול חוצב ארומגערעדט איבער די ענין פון ציונות און ארויסגעברענגט אז ס'איז טאקע א שווערע מצב אין ארצינו הק', פונעם פארגאנגענעם שמחת תורה די שרעקליכע שחיטה ביז יעצט, אבער אין די לעצטע צוויי וואכן ווען די ציונים טוען טראמפייטערן מיט געװיסע זאכן וואס זעהט אויס ווי הצלחה, טאר מען נישט ארויסברענגן לשבח, ווען די נאציס וואלטן געהאט א הצלחה, וואלט עס קיינער נישט אויסגעברייטערט,

און חוץ פון דעם, ווען מ'קוקט אביסל טיפער, זיי האבן שוין געהאט אמאל אזעלכע א.ג. נצחונות, אבער ס'האט שפעטער געקאסט נאכמער קרבנות, עס זענען אויפגעשטאנען גרעסערע רוצחים, מ'ווערט פאר'כישופ'ט אויפ'ן רגע פון וואס ס'קוקט אויס ווי הצלחה, ס'דארף אונז וויי טוהן די גזירות, און נאר אזוי וועט קומען גאולה שלימה אן קיין נזק פון קיין שום איד,

דערביי האט דער רב מעורר געווען אז ס'קען זיך מאכן אז מ'זיצט שבת ביים טיש און די שמועס קען ווערן אריינגעצויגן אין פאליטיק, מיר וואוינען טאקע אין דעם מדינה, אבער מיר זענען נישט קיין אמעריקאנער, מ'טאר נישט ליגן אין דעם.

דער רב האט צוגעענדיגט מיט ברכות לרוב אז די שאיפות פון אידישע קינדער זאלן ווערן אויסגעפירט, די תפילות זאלן געזאגט ווערן מיט אן ערנסקייט, דער אויבערשטער זאל צוהערן די קול תרועה פון כלל ישראל, ס'זאל נישט זיין קיין הסתר פנים, ס'זאל שױן זיין תכלה שנה וקללותיה וכו', א שנת אורה ברכה גאולה וישועה, שתוליכנו קוממיות לארצנו וכו', דער טאטע זז"ג זאל אונז פירן קעגן משיח צדקינו בב"א.

מ'האט געענדיגט ארום 10:30, און דער רב האט פארלאזט דעם בנין הביהמ"ד.

דער ציבור האט פארלאזט דעם בנין הביהמ"ד אונטערן רושם פון די געהויבענע ווערטער פונעם רב שליט"א, וועלכע לאזט איבער אנשי שלומינו מיט א לאנג טערמיניגע טיפע השפעה זיך מתקן צו זיין אין אלע דברים הצריכין תיקון וחיזוק, און מיט הויפענס דברי הדרכה והשקפה וואס זענען נוגע פאר א יעדן אידיש קינד בכל עת ועונה,

די דברי התעוררות וועלן באגלייטן אנשי שלומינו אויף יעדן טריט און שריט, וויסנדיג פון יעצט און ווייטער מיט א קלארקייט את המעשה אשר יעשון, ואת המעשים אשר לא יעשו, מיט האפענונג בקרוב אקעגנצוגיין משיח צדקינו ומלכינו בראשינו בב"א.